Definicje

  W moich recenzjach często używam terminów określających różne podgatunki horrorów, albo pojęć związanych z motywami typowymi dla kina grozy. Zdaję sobie sprawę, że nie każdy odwiedzający musi koniecznie być z nimi zaznajomiony, i nie w każdym poście mogę na nowo tłumaczyć ich znaczenie. Stworzyłam więc listę uproszczonych definicji, którą po trochu będę uzupełniać. Niektóre definicje przytoczyłam z gotowych źródeł (ukłony dla Wikipedii :P), inne (zazwyczaj z powodu braku odpowiedniego źródła) skleciłam sama. Serdecznie zapraszam do przejrzenia.

Body horror - podgatunek filmów grozy, gdzie uczucie horroru jest wywoływane głównie przez graficzne obrazy destrukcji i degeneracji ciała. Filmy tego typu mogą traktować o takich rzeczach jak choroba, rozkład, pasożytnictwo, okaleczanie, czy mutacje. Inne "body horror" przedstawiają nienaturalne ruchy ciała, lub anatomicznie nieprawidłowo rozmieszczone kończyny mające tworzyć "potwora" z ludzkich części ciała. (Wikipedia)

Exploitation film (pol. "film eksploatacyjny"; "kino eksploatacji") - podgatunek filmów (często niskobudżetowych), który "eksploatuje" popyt wśród publiki na ponure tematyki (np. brutalność lub sex). Filmy eksploatacyjne często są uważane za produkcje "kategorii B", lecz w wielu przypadkach dystrybutorzy decydują się reklamować pewne dzieła tą etykietką w celu przyciągnięcia uwagi specyficznego grona widzów złaknionych ostrych motywów (Wikipedia). Torture porn (gorno) i rape-revenge zaliczają się do kina ekploatacji.

Final Girl (pol. "finałowa dziewczyna) - termin z dziedziny filmoznawstwa, topos określający postać płci żeńskiej ocalałą w horrorze (najczęściej slasherze). Jest to postać kobiety lub nastoletniej dziewczyny, której udaje się ujść z życiem z konfrontacji z zagrażającym jej niebezpieczeństwem, najczęściej zabójcą. Nie istnieje spolszczony odpowiednik pojęcia w formie spopularyzowanej.
Termin wprowadzony przez profesor teorii filmowej Carol J. Clover w książce Mężczyzni, kobiety i piły mechaniczne: Płeć w nowoczesnym horrorze (Men, Women and Chain Saws: Gender in the Modern Horror Film), powtarzający się w takich popularnych horrorach jak: Krzyk (Scream), Teksańska masakra piłą mechaniczną (The Texas Chain Saw Massacre) czy Obcy – ósmy pasażer Nostromo (Alien).
Postać "final girl" zasadniczo jest inteligentna, seksualnie nieprzystępna lub najczęściej jest po prostu dziewicą. W przeciwieństwie do swoich rówieśników przedstawionych w filmie, unika alkoholu, narkotyków i innych używek. Czasami posiada aseksualne, upodobnione do męskiego, imię (np. Chris Higgins – Piątek trzynastego III, Sidney Prescott – Krzyk). Nabiera cech męskich, jak odwaga, siła czy wręcz agresja w pojedynku z zagrożeniem, którym najczęściej jest psychopatyczny morderca (Wikipedia).

Giallo (z wł. "żółty") - popularny, głównie w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, nurt we włoskim kinie grozy. Mianem giallo określano krwawe kryminały wzorowane po części na tanich powieściach sensacyjnych i filmach Hitchcocka. Fabuła gialli opiera się głównie na zawikłanej zagadce kryminalnej, brutalnych morderstwach i poszukiwaniu ich sprawcy, w którym często biorą udział przypadkowe osoby – świadkowie działalności zbrodniarza. Częstym znakiem rozpoznawczym giallo są czarne rękawiczki noszone przez mordercę.

Za pierwszy film giallo uważa się La ragazza che sapeva troppo Mario Bavy. Reżyser powracał do tej tematyki także w późniejszych produkcjach. Nurtem zajmowali się też tacy twórcy jak Dario Argento (Profondo Rosso), Lucio Fulci (Non si sevizia un paperino), Lamberto Bava (Morirai a mezzanote) czy Michele Soavi (Deliria).
Filmy giallo często były cenzurowane i zakazane w wielu krajach z uwagi na efekty gore i sceny przemocy. Dziś gatunek ten w zasadzie nie funkcjonuje. Został zastąpiony przez swoją amerykańską odmianę – slasher.
Nazwa giallo – "żółty" pochodzi od żółtego koloru okładek popularnych we Włoszech powieści kryminalnych (Wikipedia).

Gothic horror (horror gotycki) - podgatunek horrorów łączący w sobie elementy grozy (of course), fikcji, oraz Romantycyzmu (Wikipedia). Termin może też obejmować (tutaj bazuję na książce Kendall'a R. Phillips'a Dark Directions: Romero, Craven, Carpenter, and the Modern Horror Film) filmy, które kładą nacisk na uczucie grozy wywołane połączeniem elementów życia codziennego z elementami nieznanymi, które w tym kontraście mogą wydać się "patologiczne" lub groteskowe.


Natural horror - podgatunek horrorów, gdzie w rzeczywistości nieszkodliwe zwierzęta, rośliny, albo inne istoty żywe, stają się w bezwzględnymi zabójcami (Wikipedia).

Rape-revenge film - podgatunek filmów exploatacyjnych, gdzie ofiara gwałtu mści się na swoich oprawcach. Zdarza się, że mścicielem nie jest sama ofiara, lecz jakaś bliska mu/jej osoba (Wikipedia).

Slasher - rodzaj horroru filmowego o charakterystycznej fabule, w której liczba bohaterów zmniejsza się w „dziwnych” okolicznościach. Slashery spotykały się z ogromną aprobatą szczególnie w latach 70. i 80. XX wieku. Obecnie, pomimo dalszej popularności, powstaje ich coraz mniej (Wikipedia).
Zapraszam do przeczytania recenzji Piątku 13-go (1980), gdzie zawarłam dokładniejszy opis gatunku.


Splatter - podgatunek horroru skupiający się na graficznym przedstawianiu gore oraz brutalnych aktów. Filmy tego typu, przy użyciu efektów specjalnych, otwarcie przejawiają zainteresowanie wrażliwością ludzkiego ciała oraz teatralnością aktów jego okaleczania. Termin "splatter" został stworzony przez George'a A. Romero by opisać jego film Świt żywych trupów (1978) (Wikipedia).

Survival horror (horror survivalowy) - podgatunek horrorów, gdzie kładzony jest nacisk na walkę bohaterów o przeżycie, często w ciężkich warunkach naturalnych.

Torture porn (lub gorno) - podgatunek horrorów, gdzie graficzne obrazy przemocy oraz gore są połączone z sugestywnymi seksualnie scenami (Wikipedia).

Komentarze

Najczęściej czytane posty