Baba Jaga (Don't Knock Twice) (2016)
Słowiański folklor w brytyjskim horrorze - czemu by nie? W końcu opowieści o Babie Jadze, w tym znana na całym świecie baśń braci Grimm Jaś i Małgosia, niejednemu pokoleniu urozmaiciły dzieciństwo, budząc paniczny strach przed zostaniem schrupanymi na śniadanie, jak również dozgonną niechęć do haczykowatego nosa. Niestety twórcy filmu nawiązującego do postaci popularnej czarownicy woleli nie rozstrząsać się zbytnio nad tradycyjnym wizerunkiem staruszki z mrocznego lasu; reżyser Caradog W. James oprawił mit w sfatygowane ramy współczesnej konwencji mainstreamowego kina grozy, gdzie główną rolę często grają niewyszukane jump scares i długowłose potworzyce wzorowane na historiach o duchach made in Japan. To jednak nie formalne schematy są największą słabością produkcji - nad tymi da się przejść do porządku dziennego bez większych boleści. Zdecydowanie trudniej jest przymknąć oko na wszechobecną scenariuszową niedbałość...
Baba Jaga opowiada o matce i córce; ta pierwsza miała przed laty problem z narkotykami, przez co była zmuszona oddać tę drugą do ośrodka. Mija dziewięć lat, a nastoletnia teraz Chloe (Lucy Boynton) wciąż nie może patrzeć na Jess (Katee Sackhoff), mimo że ta wyrwała się z nałogu i jest gotowa zrobić wszystko, żeby odzyskać prawa do opieki. Dziewczyna decyduje się zamieszkać z rodzicielką dopiero wtedy, gdy zdaje sobie sprawę, że pukając do drzwi domu, gdzie prawdopodobnie żyła i zmarła najprawdziwsza wiedźma, przyciągnęła ku sobie uwagę nadnaturalnej istoty. Jess zostaje postawiona przed dylematem: wesprzeć córkę w szaleństwie i odzyskać jej zaufanie, czy podążyć drogą zdrowego rozsądku i zaryzykować ponowną utratę Chloe?
Wystawiona na pierwszy plan psychologia postaci z początku tuszuje niewielkie (jeszcze) dziury narracyjne. Nieśmiałą próbę sklecenia czegoś nieco bardziej złożonego aniżeli sztampowy horror popcornowy jest widoczna jak na dłoni - pod kopułą wyświechtanego wątku nadprzyrodzonego w Babie Jadze kryją się rodzinne relacje... relacje zarysowane bardzo powierzchownie i przedstawione tylko naprędce, ale tworzące produkt całkiem "zjadliwy" w połączeniu z wyśmienitą grą aktorską Sackhoff i baśniowym motywem. Dorzućmy do tego jeszcze buczącą złowrogo w tle muzykę, kilka ciemnych zakamarków oraz czającą się w nich figurę o pająkowatych kończynach (spuśćmy zasłonę milczenia na fakt, że przypomina ona Kayako z Klątwy Ju-on), a otrzymamy - wydawałoby się - przyzwoity film z solidnym klimatem w stylu Babadooka. Przychodzi jednak taki czas, kiedy natłok godnych politowania rozwiązań fabularnych staje się zbyt wielki, aby jakiekolwiek podteksty czy "ludowości" mogły nam to wynagrodzić.
Niespokojny duch, zabobonna cudzoziemka, tajemnica do wygooglowania, kilka dziecinnie prostych zmyłek - Baba Jaga to parada podręcznikowych trywializmów gatunkowych. Co gorsza, przeskoki między nimi odbywają się w akompaniamencie wyjaśnień tak płytkich, że ręka sama wędruje do czoła; nawet tytułowa maszkara, mimo iż kluczowa dla rozwoju wydarzeń, dołącza do obrazu zgoła przypadkowo: po "klasycznym", z sufitu wziętym researchu internetowym przeprowadzonym przez jedną z postaci. Sytuacyjna sztuczność przekracza granice drobnych wpadek - dwie główne bohaterki w walce z prześladującym je złem zdają się polegać na czystej intuicji, zadziwiające jest więc, z jaką łatwością wciąż wpadają na właściwe tropy. I chociaż nie obyło się bez obowiązkowego finałowego twistu, trudno docenić tę szczyptę wzmożonego wysiłku, jaką scenarzyści włożyli w zakończenie, gdyż (oczywiście!) jest ono równie naciągane i banalne, co całokształt nieszczęsnego skryptu.
Niespokojny duch, zabobonna cudzoziemka, tajemnica do wygooglowania, kilka dziecinnie prostych zmyłek - Baba Jaga to parada podręcznikowych trywializmów gatunkowych. Co gorsza, przeskoki między nimi odbywają się w akompaniamencie wyjaśnień tak płytkich, że ręka sama wędruje do czoła; nawet tytułowa maszkara, mimo iż kluczowa dla rozwoju wydarzeń, dołącza do obrazu zgoła przypadkowo: po "klasycznym", z sufitu wziętym researchu internetowym przeprowadzonym przez jedną z postaci. Sytuacyjna sztuczność przekracza granice drobnych wpadek - dwie główne bohaterki w walce z prześladującym je złem zdają się polegać na czystej intuicji, zadziwiające jest więc, z jaką łatwością wciąż wpadają na właściwe tropy. I chociaż nie obyło się bez obowiązkowego finałowego twistu, trudno docenić tę szczyptę wzmożonego wysiłku, jaką scenarzyści włożyli w zakończenie, gdyż (oczywiście!) jest ono równie naciągane i banalne, co całokształt nieszczęsnego skryptu.
Jeśli sądzicie, że seans dzieła Jamesa przebudzi przynajmniej cień emocji, które towarzyszyły wielu z nas w cielęcych latach podczas obcowania z pełną magicznych, przerażających stworów fantastyką, będziecie musieli obejść się smakiem. Twórcy zmarnowali urok wywodzącej się z ludowej tradycji postaci czarownicy na rzecz podporządkowania filmu zasadom kina komercyjnego. Od strony audiowizualnej Baba Jaga trzyma satysfakcjonujący poziom - miły dla oka jest chociażby ponury las, gdzie zamieszkuje dzieciożerna starsza pani - lecz dla widza świadomego możliwości, jakie oferuje gatunek horror, będą to wyłącznie nędzne ochłapy.
Ocena: 5/10
***
Komentarze
Prześlij komentarz